ja bym się jednak upierał, że czynnik kulturowy zaważył.

Pewnie, Norwegia skorzystala na ropie (dzięki niej jest bajecznie bogata zamiast zwyczajnie bogata). Tym niemniej taka np. Finlandia składa się wyłącznie z lasów i jezior, ropy ze świecą by tam szukać, a do biednych nie należą. Kto by chciał poznać przyczynę, doszedlby do XVI w. :)

A na drugim biegunie taka Rumunia, ktora ropy akurat ma dużo (zagłębie Ploesti), a wybitnego bogactwa tam nie stwierdziłem. Ktoś bardzo złośliwy mógłby podpowiedzieć o dziedzictwie islamskiej Turcji na przykład. Gdzie “bakszysz” był elementem kultury wręcz. (A spróbuj wręczyć łapówkę w heretyckiej Finlandii).

Co do tych przez ciebie wymienionych – prędzej zrobiliby z Polski drugą Bułgarię :D