Nie piszę tego postu nawet z odrobiną satysfakcji, ponieważ wszystkie błędy jakiegokolwiek rządu odbiją się wcześniej czy później także na mnie i na nas wszystkich, stąd też porażki rządu Tuska wcale mnie nie cieszą. Niby rzecz oczywista, ale jak wynika z niektórych opinii wyrażanych choćby w salonie24, nie do końca.

Relacje polsko – białoruskie powinny być dla nas ważne z dwóch względów – przede wszystkim z tego, że na Białorusi mieszka liczna mniejszość polska, a w Polsce też nie mała grupa Białorusinów. Wszystkie błędy popełniane przez każdy rząd muszą zatem mieć wpływ na relacje między tymi dwoma narodami.

Pierwszym błędem jaki Donald Tusk popełnił – pozornie mogącym się wydawać błahym, ale tylko pozornie – było niewzięcie udziału w Wigilii prawosławnej – zdecydowana większość Białorusinów jest wyznania prawosławnego. Pierwszym premierem, który dostrzegł wagę takiego gestu był Kazimierz Marcinkiewicz. Przyjeżdżając na Wigilię do Białegostoku w 2005 r. przetarł szlak swoim następcom, ustalił pozytywny wzorzec, który wystarczyło tylko kontynuować. Przy czym nie ma tu znaczenia to, że Marcinkiewicz był mistrzem pijaru. Gest został dostrzeżony i mógł otworzyć drogę dla poprawy relacji polsko – białoruskich, czy na linii katolicy – prawosławni. Mógł, ale nie otworzył, bo następni premierzy tej linii nie kontynuowali, włącznie z Tuskiem. A polityk, który nie rozumie siły i znaczenia gestów w życiu publicznym, a zwłaszcza w relacjach między narodami jest politycznym dyletantem.

Drugi błąd to sprawa już dużo bardziej poważniejsza. Dzisiejsza “Rzeczpospolita” w artykule Piotra Kościńskiego “Białoruskie kłopoty z wizami Schengen” donosi, że aż 90% Białorusinów nie otrzymuje wiz umożliwiających wjazd do strefy Schengen.

Wejście Polski do strefy Schengen przyczyniło się w ogromnym stopniu do pogorszenia sytuacji ekonomicznej firm we wschodniej Polsce, ale także firm białoruskich. Spadają obroty w handlu, ale utrudnione są także zwykłe relacje międzyludzkie. Wielu mieszkańców wschodniej Polski ma rodziny na Białorusi, nie mówiąc już o zwykłych znajomościach czy przyjaźniach zawieranych między Polakami a Białorusinami, czego ignorować nie należy, ponieważ tak się przede wszystkim buduje dobre relacje między narodami.

W odniesieniu do tej sytuacji polskie MSZ stwierdza, co następuje: “Strona polska wydaje wizy zgodnie z przepisami układu Schengen. Decyzja konsula zależy nie tylko od uwarunkowań polskich, ale i od zobowiązań międzynarodowych. “

Polskie MSZ zapomina jednak, że stoi przede wszystkim na straży interesów RP, a dopiero w drugim rzędzie interesów UE. Nie musimy UE z neoficką gorliwością udowadniać jak lojalnym, rzetelnym i praworządnym członkiem jesteśmy, lecz w pierwszym rzędzie powinniśmy zadbać o konkretny interes obywateli RP, a tym samym państwa polskiego.

Istnieją co prawda ograniczenia, których na chwilę obecną ominąć się nie da, takie jak cena wizy, obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne, ilość posiadanych środków pieniężnych, ale już w odniesieniu do udokumentowanego celu podróży pole interpretacyjne jest szerokie i mogłoby stanowić furtkę dla wielu chcących przyjechać.

Poza tym jak pokazuje praktyka nie pieniądze i nie ubezpieczenia są problemem. Białorusini skarżą się najczęściej na utrudnienia będące rezultatem nadmiernego formalizmu naszych urzędników. Poniżej zamieszczam kilka fragmentów z artykułu opublikowanego w białostockim “Kurierze Porannym” (“Nerwy na Kawaleryjskiej” z dnia 22.01.2008 r.):

“ – Nawet nie cena (60 euro za wizę – dop. red.) jest zaporowa – twierdzi Krzysztof, właściciel kantoru Optima. – Słyszałem, że niektórzy zapłaciliby za wielokrotną wizę i 600, byle można ją było dostać bez przepychanek z urzędnikami.
Pan Krzysztof jest na bazarze od początku, od 1992 roku. Przed wejściem do strefy Schengen odwiedzało go kilkudziesięciu klientów dziennie. – Teraz przychodzą góra 3-4 osoby – mówi.”

“Nie ma czemu się dziwić. Białorusin, żeby zdobyć wizę Schengen (uprawniającą do wielokrotnego przekraczania wschodniej granicy strefy Schengen i swobodnego poruszania się po terytorium prawie całej Unii Europejskiej), musi teraz odstać w koszmarnej kolejce i co najmniej trzy razy odwiedzić konsulat w Grodnie.”

Zatem jeśli rzeczywiście jest tak, że wina leży po stronie polskich urzędników, to odpowiedzialność za ten stan rzeczy spoczywa na rządzie, który powinien znaleźć odpowiednie rozwiązanie tego problemu. Jeśli nawet istnieje taka konieczność, to zwiększyć obsadę kadrową polskich konsulatów. W rzeczywistości byłoby to mikroskopijne obciążenie dla budżetu państwa, a korzyści materialne i niematerialne ogromne.

Kolejnym karygodnym zaniedbaniem po stronie polskiej jest niepodjęcie inicjatywy strony białoruskiej dotyczącej małego ruchu granicznego. W artykule Piotra Kościńskiego czytamy na ten temat:

“Białorusini skarżą się, że Polska, inaczej niż na przykład Litwa, nie odpowiada też na wnioski w sprawie zawarcia umowy o małym ruchu granicznym. Polskie MSZ uzależnia negocjacje w sprawie umowy od całokształtu stosunków z Mińskiem.”

To kolejny dowód na to, jak naiwność, nadgorliwość i zwyczajne obłudne pięknoduchostwo jest zbrodnią w polityce. To że UE stosuje sankcje wobec Łukaszenki i jego administracji, nie oznacza że i my musimy dołączać do chóru święcie oburzonych obrońców praw człowieka. Nie zapominajmy przede wszystkim o tym, że owym obrońcom praw człowieka na Białorusi, nie przeszkadza łamanie dokładnie tych samych praw w Rosji.

Polska ma interesy na Białorusi, których nie mają inne kraje UE. Domaganie się z naszej strony przestrzegania praw człowieka na Białorusi szkodzi Polakom mieszkającym zarówno w Polsce, jak i na Białorusi. Naiwnością jest przekonanie, że twardy kurs wobec Białorusi wymusi na niej demokratyzację albo ustępstwa. W rzeczywistości skutek jest i będzie odwrotny do zamierzonego, a sytuacja naszych rodaków będzie się stale pogarszać, i to nie tylko tych na Białorusi, ale także tych mieszkających na ścianie wschodniej. A Polska nie kończy się na rogatkach Warszawy.