Pan nie może porównywać, a ja mogę. Ci, co ukrywali żydowskiego sąsiada, radykalnie zmniejszali swoje szanse na przeżycie w hitlerowskiej rzeczywistości. Nie tylko swoje – zmiejszali także szanse całej swojej rodziny. Z punktu widzenia sensowności takich działan – absolutnie bez sensu. Ale tego nie można tak oceniać.

Zarówno Sprawiedliwi jak i Siwiec, nie godzili się na odarcie własnego życia z pewnych zasad. I jedni i drudzy postawili w imie obrony tych zasad na szali swoje zycie. Zapewne wielu z ochraniających Zydów zapłaciło za to życiem. Ale jednak to zrobili. Dokladnie tak, jak Rysiek Siwiec.

I zaryzykuje teze, że podobnie jak polska rodzina nie robila to dla wdzieczności Zydów, tak i Rysiek Siwiec absolutnie się nie zastanawiał, czy Czesi będą mieli to w dupie i czy resztą obywateli to wstrząsnie. Ofiara Ryśka i ryzyko śmierci przechowywania Zyda bylo indywidualne – nie jako apel do naśladownictwa.