tylko nie chciałem ładnego tekstu o winie i wakacjach psuć niezbyt sympatycznymi rozważaniami. A może one wcale nie będą (znaczy sie komentarze) wcale takie niesympatyczne?

Miłego popołudnia Panie Igło i dobrego samopoczucia życzę

Jako uczestnik tamtej dyskusji i człowiek jednocześnie w miare jeszcze niemyślący o konsekwencjach pędzących lat, wtrącę swoje trzy grosze.

Nie zauważyłem, by ludzie starsi byli traktowani w Pamirze jako “rezerwuar wiedzy wszelakiej y doswiadczenia”. Są po prostu członkami rodziny. Nie bardzo widziałem u nich szczególne zapędy do opiekowania się wnukami. Są to częstokroć osoby które z racji bardzo ciężkiego życia nie bardzo się nadają do jakiegokolwiek pomagania rodzinie. Spacerują sobie i rozmawiają lub siedzą i popijaja zieloną herbatę. To też pewnie jeden z aspektów swego rodzaju powolności, czy też niespieszności życia. Z naszych rozmów wynikalo, że przekroczenia 100 są w górach dość częste. I sa to rzeczywiście lata odpoczywania po trudach i zawieruchach życia.

To chyba jest kwestia pewnego szerszego zjawiska – rodzina i bliscy są po prostu najważniejsi dla tych ludzi. Dorośli opiekują się starszymi i zaszczepiają to młodym, choć pewnie także po to, by mieć pewność opieki na czas swojej starości. Są to jednak społeczności dość proste, z obciętą “piramidą Masłowa” i opisywane przypadki emerytów amerykańskich czy niemieckich nie mają tam miejsca.

Chyba też nie da się przenieść już tamtych stosunków społecznych na naszą rzeczywistość. Taka jest cena cywilizacyjnego postępu. Jesteśmy dalej od naszych dziadków, rodziców, dzieci, braci i sióstr. Jednocześnie mamy możliwości zapewnienia sobie sami godziwej jesieni życia, których tamci ludzie nie mają. Zawsze jest jakaś cena.

Zastanawiam się, czy zbyt często płaconą ceną nie jest zwyczajna samotność wśród ludzi… No ale to temat chyba na inny post…

Pozdrawiam Pana serdecznie, obiecując zdjęcia i jeszcze parę Pamirskich wspominek.

Jako starzec.
Otóż często wykluczam ze swojego otoczenia innych starców, ze względu na to, że pieprzą i nic se wytłomaczyć nie pozwalają.
Często są w moim wieku.
Albo Yaycowym.

A toś mnię zażył znienacka i boleśnie!
Bo takie myśli, jak mogę, precz odganiam!
Staram sie nie zważać na uplyw lat, i w duchu wciąz balansuję tak około czterdziestki, może wcześniej. Pewnie, że refleksja nadejść w końcu musi, ale samo odczuwanie jest bardzo osobiste i nijak się to szufladkować nie da. Bo kryterium widocznym gołym okiem nieuzbrojonym, są tylko lata. Ale i to nie zawsze. Żyjemy coraz dłużej, a proces starzenia tez można jakoś odwlec. To kwestia predyspozycji, genów, czy włożonej pracy. Bądź lenistwa.
Najważniejsze, żeby być młodym, pięknym i bogatym!
Najpierw dosłownie, a póżniej nieco inaczej, bo przecież slowa te mają wiele znaczeń.
A wystarczy być wiecznie młodym duchem, pięknym w środku, a ostatecznie pięknie się od innych różnić. A bogatym w wiedzę i doświadczenie. Pomimo tego elektronicznego chłamu, przebyte doświadczenie zawsze ma swoją cenę i komuś przydać się może.

Kiedyś, jeszcze w w 80-tych latach XX wieku(!) spotkałem w Bukowinie przemiłego starszego pana. Staliśmy w kolejce do wyciągu, i usłyszałem od niego, że już nie ma siły na ostrą jazdę, i ogranicza się do pięciu, sześciu zjazdów dziennie. Wymieniliśmy sporo uwag, zeszlo na narciarstwo i infrastrukturę, i wtedy usłyszałem,że mój rozmówca, jako młody geodeta brał udział w budowie kolei na Gubalówkę. Na moje widoczne pewnie osłupienie zareagował z sympatycznym uśmiechem “ Tak, wie pan, ja już skończylem 80 lat!”
Otóż, dla mnie dzisiaj, pięć zjazdów na Glodówce, to jest już wyczyn.

Pozdrawiam promiennie!

tarantula

Syn mojej Szefowej kiedy był dzieckiem wymyślił, że świat powienien być urządzony odwrotnie.

Że najpierw każdy powinien być na emeryturze, a potem jak już wszystko co miał do zrobienia w życiu ciekawego i ekscytującego, kiedy oddając się wszelkim radosnym aktywnościom zestarzeje się...

Wtedy jest dobry czas, by zająć się pracą.

Dość ciekawa teoria.

Poważnie mówiąc jednak, to ja sobie tak patrzę na tych starszych ludzi i myślę, że świat nie ma dla nich szczególnie interesujących propozycji. Świat pod tą szerokością geogrficzną w szczególności…

I dlatego bardzo mnie cieszą Uniwersytety Trzeciego Wieku oraz wszelkie propozycje kierowane do ludzi starszych. Z szacunku dla nich. Z dbałości o to, żeby ten etap życia niósł też ciekawe, o ile nie ekscytujące doświadczenia.

Bo to jest takie przesłanie, które daje energię do działania. Na miarę możliwości i sił.

Najgorsze co może być, to przeświadczenie ludzi starszych, że są niepotrzebni. Że nikt ich już ani słuchać, ani oglądać nie chce.

Że najlepiej jakby w osobnych wioskach żyli. I tam odchodzili, nie zawracając nikomu głowy.

Zdarza mi się pracować z osobami, którym minęło osiemdziesiąt wiosen już i widzę ile jeszcze mają w sobie energii. Jak niewiele potrzeba, żeby tę energię uruchomić. I jakie to wzruszające patrzeć jak ta energia wiele w nich zmienia.

Pozdrawiam Pana bardzo serdecznie

o siebie sie mniej boję. Gdy dzisiaj wchodzę do “Jaszczurów” (a wchodzę czasami, za 10 dni też będę, bo bedziemy obchodzili 30-lecie Chóru Wujów), to czuje sie tak, jak czterdziesci lat temu. W ogole nie przychodzi mi do glowy, że ci co tam teraz siedzą moga byc moimi wnukami. To chyba dowód na moja kompletną niefrasobliwość, nieprawdaż?

Jedna z najpiękniejszych (tak, najpiękniejszych wlasnie) scen, jaka byla moim udzialem miala miejsce na początku lat 70-tych, w Kopenhadze. Odwiedzilismy wieczorną porą ze znajomą mala piwiarnię. I w niej, przy jednym ze stolów, siedzialo dwoje starszych ludzi, chyba nieźle po 70-ce. Ubrani w grube dziergane swetry siedzieli przy piwie trzymając się za ręce i usmiechając sie do siebie. Oni byli po prostu piękni w tym swoim byciu we dwoje w tm wieku. Tak chcialbym się zestarzeć: tylko trochę fizycznie (ha,ha) i wcale psychicznie.

Bo w tym ich wykonaniu owa starość byla przede wszystkim spokojem. Pelnym szczęscia. I nie bylo w nich miejsca na samotność, choć czuc bylo zadumę. Może nad przeszlością, może nad przyszlością, jaka im zostala.

Pozdrawiam wieczornie

w malym zamieszaniu w tzw. miejscu pracy. A potem inne obowiązki mnie dopadly. Proszę więc wybaczyć.

Odpowiem (?) Panu tak: ja nie wiem, Panie Yayco, do której kategorii mam sie czasami zaliczyć, bo tylko za siebie mogę w takich tekstach odpowiadać.

Często czuje się zmęczony, często sie wściekam na mlodszych ode mnie (acz tylko wewnetrznie, znaczy sie wściekam), bo coś jest nie tak, jak sobie wyobrażalem. Ze zdumieniem uświadamiam sobie, że jedna z Córek ma już 21 lat, a druga zaraz bedzie miala 18. A ja przecież co dopiero…

No i rano ten facet w lustrze. Ale czasami to nawet sie sobie podobam, jak na starzejącego się narcyza przystalo.

Z przerwami na lizanie ran chce mi sie też cos spolecznie napocząć: a to cos zrobić dla mojego miasteczka w górach, gdzie mam dom i czuje sie dlatego zobowiązany. A to znowu… zreszta Pan wie, o co biega. Choć czasami tylko lazi.

Z moim subiektywnym starzeniem się dam sobie radę, dumam jedynie nad naszym (w sensie cywilizacji europejskiej) systemem spolecznym, ktory jakby wyrzuca większość ludzi w smudze cienia trochę poza nawias tego radosnego szumu spolecznego panującego wśród ludzi od nich mlodszych.

Jak napisalem do Pani Gretchen – pewna szanse daje net, albo da dopiero tymj, ktorzy się posuną w latach w przyszlości. Bo wtedy – a przynajmniej taka mam nadzieję – ta anonimowa samotność, z jaka mamy do czynienia dzisiaj, będzie może troche mniej anonimowa?

Pozdrawiam przepraszająco

Po pierwszym zdaniu Pana listu wzięłam głębooooki oddech… duuuuży rozbieg…

i…. na nic mi się nie przydało.

Może to i lepiej. Zobaczymy co będzie dalej.

Myślałam o tej ekonmicznej barierze…

I zgadzam się z Panem, ale niech się Pan nie cieszy, bo poniekąd jedynie się zgadzam.

Zgadzam się, że cudowne zniknięcie bariery ekonomicznej wiele by zmieniło. Ten brak dałby starszym ludziom wolność. Wolność wyboru.

Mało to odkrywcza myśl i nie odnosi się tylko do starszych przecież.

Tylko, że z drugiej dla odmiany strony wciąż chyba relatywnie niewiele osób korzysta z tego co jest dostępne nieodpłatnie. I tu właśnie jest ta bariera psychologiczna, z przeproszeniem.

Na szczęście są ludzie, którzy nie mając wpływu na to pierwsze, starają się oddziaływać na to drugie.

Często są to młodzi ludzie.

Pozdrawiam Pana zaniepokojona Pańską zgodliwością...

mam nieco inne niż Pańskie spostrzeżenia.

Problemem jestem żywotnie zainteresowany. Z akcentem na żywotnie. I powiem tak: gdyby Pan odnosił swoje uwagi do Polski, to pewnie bym się zgodził. Z niewielkimi zastrzeżeniami. Ale w odniesieniu do kultury Europejskiej?

Nie wydaje mi się.

Plaże są pełne emerytów. I emerytek niestety też. Pisałem o tym u siebie, więc nie będę wracał do tej kwestii.

W każdym muzeum żwawe stada staruszków zabiegają nam drogę. I myślą o nas to samo, co my o nich. Że powłóczymy nogami.

W restauracji Arkadia na Wiatracznym rondzie imprezy taneczne są organizowane. Mnie już wpuszczą, ale Pan Igła musiałby jednak poczekać, bo to nie dla młodzieży.

to się zmienia na naszych oczach. Tak szybko, że tego nie dostrzegamy.

Bariery są dwie. Finansowa i świadomościowa.

Ta pierwsza jest gorsza, ale moim zdaniem, pęknie pierwsza. Już pęka. Moja mama jeździ na wycieczki. Po Polsce, bo na takie ją stać. Ją i jej koleżanki, bo sama przecież nie pojedzie.

Więcej razy była w Krakowie niż ja. Ja wiem, że to akurat nietrudno, ale mimo wszystko.

A o barierze świadomościowej Pan sam napisał. Ona odchodzi. My już jej nie czujemy: mimo widoku w lustrze chodzimy na koncerty, do klubów. Śmiejemy się gówniarzerii w nos.

Nie czujemy się starzy, bo nie ma na to presji.

Kilka lat temu spotkałem profesora H., cudownego człowieka, który znajdował się w stanie silnego wzburzenia.

Kiedy spytałem, co się stało, powiedział mi mniej więcej tak:

- Wie Pan, Panie Y., przyszedł do mnie jakiś stary dziad i wpierał mi przez godzinę, że był moim studentem.

Profesor H już nie żyje. Kiedy z nim rozmawiałem, prawie nie widział. Ale myślę, że pod pewnymi względami był młody do końca.

Jak Pan dołoży do tego technologię, o której Pan sam wzmiankuje, to w zasadzie problem trzeba nazwać inaczej.

To nie jest problem starości, tylko problem zdrowia.

Sardeczności załączam, winem meksyckim do Pana pijąc.

A żebyś Pan wiedział, że w drugim rzędzie, cholera. Opowiadanie nazywa się Powrót do ziarnka. Tytuł książki zgadłem. Wydał to Czytelnik, w 1974 roku.

Niezły rocznik, nota bene...

Pozdrowienia

pisza o kulturze europejskiej, mialem na myśli ten system wartości, do którego się tak chetnie przyznajemy, a przynajmniej przyznają się nasi politycy. Bo jest jeszcze przecież zasób tradycji i przywyczajeń typowy dla Polski czy naszego regionu.

I dochodzę do wniosku, że myśląc o starości, mam przed oczyma tych ludzi, którzy do wspólczesnej technologii juz sie z różnych powodów nie przyzwyczają, już jej nie zaasymilują. I to oni są odrzucani, ze względów finansowych również. Nie mam pojęcia, jak jest na wsi; ciekawe byloby slowo ze strony psychologów wsi, jesli istnieje taka specjalizacja.

I zanim biologia zalatwi ten problem, tylko taki maly robaczek się gdzieś glęboko zagnieździl i kruczy: jesli tak szybko będzie następowal rozwój technologiczny, a tym samy byc może i spoleczny, to czy za lat …dzieścia lub …dzieści nie przekroczymy kolejnej granicy, to znaczy ci mlodsi ja przekroczą, ja zaś i moi rówieśnicy już niekoniecznie. A dystans pozostanie.

Pozdrawiam w zadumie

no niby faktycznie.

Ale z drugiej strony, dla wielu z nich, świat jest wyjątkowo wręcz wygodny. I nie chodzi o żadne luksusy, bynajmniej. Raczej o to,że kiedy oni patrzyli na swoich starszych to widzieli znacznie gorszą starość.

Jest w tym jakiś paradoks poznawczy, ale wskutek wina o delikatnej nucie rabarbaru, nie mogę sęi skupić na tyle, żeby go dookreślić.

A to co Pan pisze o wsi, to trochę inny problem. Jakby zwierciadlane oblicze postępu – wykluczenie społeczne.

Niewątpliwie starzy ludzie są szczególnie (można by rzec , że tradycyjnie) narażeni na wykluczenie.

Niewątpliwie znaczna część polskiej wsi, z przyczyn makro i mikroekonomicznych, też jest szczególnie narażona na wykluczenie społeczne.

Więc co można powiedzieć o starych ludziach na wsi?

Że maą pecha?

To nie żart. To gorycz,

Ale wie Pan, albo szklanka jest w połowie pełna, albo…

Pozdrawiam

PS Jak piszę o wykluczeniu, to mam na myśli strukturalne i trwałe zablokowanie dostępu do rożnych zasobów społecznych. Ekonomicznych, kulturowych etc.

ma Pan rację.

Ale empatia i współczucie to w ogólności deficytowy towar, prawda?

Jak zaczynamy się domagać empatii dal starszych, to zaraz się pojawia pytanie, a czemu nie dla młodszych?

Z resztą, mam wrażenie, że na wsi łatwiej jest o empatię czasem, niż w wielkim mieście. Może się mylę. Nie bywam na wsi.

O empatię łatwiej (jeśli nie błądzę), o instytucjonalne wsparcie trudniej.

Ale będę się upierał: kiedy oni byli w naszym wieku stabilnej młodości (wedle określenia Andrzeja Poniedzielskiego), to musieli się bardziej bać, patrząc na starość, która już na nich czekała.

Albo wcale się nie bali, tylko godzili na to.

Niezgoda jet podstawą postępu, Panie Lorenzo

Pozdrawiam buntowniczo

Wynika z tego, ze musisz jeszcze kilka lat poczekac, by Ci się zaczęlo chcieć:-)

Wyobrax sobie to wstawanie o 6-ej rano. Co za radość żyć!

Milego wieczoru

PS. A tak w sumie to chyba efektywność się liczy, nieprawdaż?