Podział państwa niepodzielnego od VII wieku

Po zakończeniu drugiej wojny światowej w Północnej i Południowej Korei zapanowały dwa odmienne systemy gospodarcze i polityczne. W 1947 sprawa Korei była omawiana na forum Narodów Zjednoczonych. Uchwalono, że należy jak najszybciej przeprowadzić na jej terenie wolne i demokratyczne wybory. Związek Sowiecki nie zgodził się z decyzją delegatów i nie wpuścił obserwatorów do północnej części kraju. W południowej odbyły się wybory i w 1948 oficjalnie powstała Republika Korei o prezydenckim charakterze rządów.
25 czerwca 1950 Korea Północna dokonała niczym nie sprowokowanej agresji na Południe. Początkowo wojska Północy zdobyły cały kraj, z wyjątkiem obwodu Pusan. Sytuacja odwróciła się, gdy ONZ wysłało swoje siły na pomoc Republice. Niektóre oddziały osiągnęły granicę na wysokości rzeki Amnokkang i wydawało się, że zjednoczenie Korei jest tylko kwestią czasu. Wtedy jednak do wojny włączyły się komunistyczne Chiny; siły Narodów Zjednoczonych zostały zmuszone do odwrotu. Zaciekłe walki trwały przez trzy lata, aż do zawieszenia ognia 27 lipca 1953.

Dążenia zjednoczeniowe

Republika Korei stoi na stanowisku, że zjednoczenie 70 mln Koreańczyków musi dokonać się na drodze całkowicie pokojowej. Jej polityka zmierza do systematycznej eliminacji przeszkód na drodze do integracji. Zupełnie inaczej widzi to Korea Północna, która pragnęłaby widzieć cały półwysep pod sztandarami komunizmu.
4 lipca 1972 Phenian i Seul wydały wspólny komunikat o zaprzestaniu kampanii wzajemnych oszczerstw, a także popieraniu wymiany gospodarczej między obydwoma krajami. Wraz z narodzinami Piątej Republiki w 1981 wzmogły się dążenia Korei Południowej do pokojowego zjednoczenia. Od 20 do 25 września 1985 wielu ludzi, pod auspicjami Czerwonego Krzyża, przekroczyło granicę strefy zdemilitaryzowanej.
Jednak rozmowy znalazły się w impasie, kiedy w 1986 Phenian zerwał terminy spotkań, twierdząc, że wspólne ćwiczenia wojskowe USA i Korei Południowej kłócą się z ideą pokojowego dialogu. Dopiero gdy Południe poszło na ustępstwa, odbyło się osiem spotkań przygotowawczych przed pierwszą rundą rozmów na najwyższym szczeblu, która miała miejsce 4 września 1990 w Seulu. 19 lutego 1992, podczas szóstego spotkania premierów w Phenianie, Chung Won-sik i Jon Hjong-muk wymienili listy, dotyczące Porozumienia Podstawowego, składającego się z preambuły i 25 artykułów.
Ósma runda rokowań, 17 września 1992, w wyższym stopniu wprowadziła w życie porozumienie dotyczące nieagresji, wymiany i współpracy. Tak wielkie postępy uznano za pierwszy krok do zjednoczenia po 47 latach. Problem pojawił się, gdy 12 marca 1993 Korea Północna oznajmiła swój zamiar wystąpienia z układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej. Na skutek uchwały podjętej przez Radę Bezpieczeństwa ONZ, powróciła jednak do rokowań w połowie 1993 oraz zgodziła się tymczasowo zawiesić swoją decyzję. W końcu, po trwających półtora roku negocjacjach, Stanom Zjednoczonym i Korei Południowej udało się nakłonić Północ do podpisania 22 października w Genewie dokumentu o „uzgodnionych fundamentach” dotyczących kwestii nuklearnej.

Ustrój polityczny Korei Północnej

Na świecie jest 45 krajów oznaczonych jako „Not Free”, w których prawa człowieka są systematycznie łamane. Jednym z nich jest Korea Północna.
Demokratyczna Republika Ludowa Korei jest dyktaturą, pod absolutnymi rządami Kim Dzong Ila, Generalnego Sekretarza Koreańskiej Partii Pracy (KWP). W 1998 Najwyższa Rada Ludowa zatwierdził Kima jako przewodniczącego Narodowej Komisji Obrony i uznała to stanowisko za „najważniejszy urząd państwowy”. Ojciec i poprzednik Kima, Kim Ir Sen, był ogłoszony „dożywotnim prezydentem”. Formalnie głową państwa jest Kim Dzong Nam, przewodniczący Prezydium Najwyższej rady Ludowej. Liczy ona 687 członków. Wybory do niej odbyły się w sierpniu 2003. Nie były one wolne. Uczestniczyła w nich tylko KWP i dwie małe satelickie partie. Rodzina Kim Ir Sena uczyniła z niego obiekt intensywnego kultu jednostki, a rząd w dalszym ciągu kurczowo trzymał się „juche”, czyli ideologii skrajnej niezależności, nawet jeśli w jej efekcie ludność jest zależna od pomocy międzynarodowej.
Jest to jedno z najbardziej zmilitaryzowanych społeczeństw na świecie. Koreańska Armia Ludowa (KPA) w dalszym ciągu góruje nad KWP, jako główny instrument Kim Dzong Ila do sprawowania i wdrażania swojej polityki. KPA jest najważniejszą organizacją, odpowiedzialną za wewnętrzne bezpieczeństwo. Prócz tego istnieje duża rezerwa sił militarnych i kilkanaście quasi-militarnych organizacji, włączając w to Robotniczo-Chłopską Czerwoną Gwardię i Ludowe Siły Bezpieczeństwa, które je wspierają. Funkcjonuje także wszechobecny aparat służb bezpieczeństwa, podlegający Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego (MPS) oraz Departament Bezpieczeństwa Państwa. Członkowie służb bezpieczeństwa odpowiadają za łamanie praw człowieka na olbrzymią skalę.

Drastyczne relacje

Z relacji uchodźców wynika, że rząd oficjalnie zakazuje porodów w więzieniach. Nielegalne aborcje i zabijanie niemowląt są standardowymi praktykami w zakładach karnych.
Grupy obrońców praw człowieka i związki wyznaniowe poza krajem informują, że członkowie podziemnych kościołów byli zabijani ze względu na wyznawaną wiarę i podejrzane kontakty z grupami ewangelicznymi, działającymi po chińskiej stronie granicy.
Wielu więźniów zmarło prawdopodobnie wskutek bicia, chorób, głodu i wycieńczenia.
Rząd przypuszczalnie jest odpowiedzialny za przypadki „zniknięć”. Uchodźcy w ostatnich latach dzielili się swoimi prywatnymi podejrzeniami co do zbrodni politycznych; wielu ludzi było aresztowanych w domach przez służby bezpieczeństwa i natychmiast wysłanych, bez sądu, do obozów, w charakterze więźniów politycznych. Nie ma żadnych praktycznych możliwości nacisku na rząd w sprawie zatrzymanych i uwięzionych osób.
Liczne raporty wskazują, że zwykli obywatele nie mają prawa do żadnych związków z innymi krajami, zaś Amnesty International donosi o wielu przypadkach, kiedy ludzie, którzy zawarli zagraniczne przyjaźnie, zniknęli bez śladu.

Wspomnienia Kanga Czholwana

Człowiek, który przesiedział dziesięć lat w koreańskim łagrze, opublikował w 2000 wspomnienia po francusku. Opowiada w nich o „pośrednim systemie nadzoru”, polegającym na tworzeniu grupy pracowniczej, w której skład wchodzili więźniowie. Strażnicy wykazywali czujność na początku ich pobytu w obozie, potem jednak wtrącali się stosunkowo rzadko. Dopiero podczas wieczornej kontroli produkcji więźniowie byli narażeni na ich wybuchy wściekłości. Kang miał dwanaście lat, kiedy zakończył okres adaptacji obozowej i stał się – można powiedzieć – pełnoprawnym więźniem. Wiedział, że nie chce umrzeć, tylko przetrwać. Zaczął używać szóstego zmysłu, który pozwalał mu rozpoznawać szpicli. Spisując wspomnienia, stwierdził jednak, że donosiciele wydają mu się teraz bardziej ofiarami systemu niż ludźmi, którzy świadomie chcieli czynić zło. Wtedy jednak z całego serca nienawidził szpiegów. Opisuje jednego szpicla, mężczyznę już po sześćdziesiątce, który budził wśród jego towarzyszy śmiech i drwiny, ponieważ cierpiał na powszechną obozową przypadłość – nietrzymanie moczu. Miał straszną śmierć: prześladowani przez niego więźniowie zamknęli go w baraku, w którym umarł z głodu.

Specjalność: porwania

W przeszłości rząd posuwał się do porywania Koreańczyków z Południa, a także Japończyków oraz przedstawicieli innych narodowości. W 2002 Kim Dzong Il przyznał się japońskiemu premierowi Kouzumi do zaangażowania „specjalnych instytucji” DPRK w porwania japońskich obywateli między 1977 a 1983 i oświadczył, że odpowiedzialni za te czyny ponieśli karę. Pięć ofiar, które przeżyły, uzyskało pozwolenie na odwiedzenie Japonii w październiku 2002 i zdecydowało się tam pozostać. Japonia upominała się także o 10 osób uznanych za zmarłe lub nigdy nie przewiezione na teren Korei Północnej, oraz wyraziła nadzieję na uzyskanie wyjaśnień na temat 20 innych przypadków porwań Japończyków. Negocjacje między obydwoma krajami trwają, lecz na razie przynoszą mizerne rezultaty.
Wielu Koreańczyków z Południa zostało porwanych w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Rząd Republiki Korei skompletował także listę 486 obywateli, głównie rybaków, uprowadzonych podczas wojny 1950-1953.
W roku 2000 podano do wiadomości, że Wielebny Kim Dong Shik został porwany przez służby wywiadowcze w Chinach, przy granicy z Północną Koreą. Krewni oraz działacze praw człowieka twierdzili, że Kim stał się celem porwania) z powodu udzielania pomocy w ucieczce do Korei Południowej uchodźcom z Północnej Korei. Były także inne raporty, zawierające informacje o porwaniach i przetrzymywaniu zakładników, które w sposób wyraźny zmierzały do zastraszenia Koreańczyków mieszkających w Chinach i w Rosji. Rząd zaprzeczał jednak, by zlecał porwania kogokolwiek poza obywatelami Japonii.

Publiczne egzekucje

Wiadomo również, że Korea Północna odpowiada za publiczne stracenie 15 osób, oskarżonych o nielegalne przekroczenie granicy z Chinami. Zgodnie z urzędowym oświadczeniem, 13 kobiet i 2 mężczyzn zostało rozstrzelanych w mieście Onseong w lutym zeszłego roku. Zdaniem południowokoreańskiej organizacji pozarządowej Dobrzy Przyjaciele, „było to ostrzeżenie dla innych”.

Desperackie próby ucieczki

Z powodu chronicznych niedoborów żywności, wielu Koreańczyków decyduje się, mimo nikłych szans powodzenia, na niebezpieczną podróż do Chin, aby zdobyć jedzenie oraz inne niezbędne artykuły.
„Dziesięć tysięcy ludzi zostało aresztowanych za próbę ucieczki z kraju, w którym groziła im śmierć głodowa” powiedział Tim Parrit, dyrektor Programu Pomocy dla Azji Amnesty International. „Wymierzone w trybie doraźnym egzekucje wpisują się w ogólny obraz łamania praw człowieka – włączając w to bezprawne aresztowania, tajemnicze zniknięcia, a także liczne ograniczenia wolności słowa – który ukazuje stan jednego z najbardziej zdesperowanych społeczeństw na świecie.”
AI wezwała Koreę Północną do zakończenia polityki sądów polowych, a także zaapelowała do Chin i Japonii o dobry przykład, czyli wprowadzenie regionalnego moratorium na karę śmierci, przyjętego przez Generalną Radę Narodów Zjednoczonych 18 grudnia 2007.

Zakończenie

Z powodu niepełnych danych statystycznych i niemożności prowadzenia badan na miejscu i niedostępności archiwów trudno jest wyrazić w liczbach nieszczęścia Korei płn. Jak wyrazić w liczbach nieustanny zalew kretyńskiej propagandy? Jak przeliczyć brak wolności (stowarzyszeń, słowa, poruszania się)? Na ile oszacować zmarnowane życie dziecka zamkniętego w obozie za to, że jego dziadek został skazany, czy więźniarki zmuszonej do aborcji w potwornych warunkach? Jak ująć w tabelach statystycznych brak żywności, ogrzewania, eleganckich ubrań? Jaką wobec tego wszystkiego ma wagę „amerykanizacja” społeczeństwa południowokoreańskiego, o której mówią ze wzgardą krytycy radykalnego liberalizmu, jednakową miarę przykładając do – niedoskonałej oczywiście – demokracji Południa i zorganizowanego koszmaru Północy?
Na forach internetowych po każdym artykule na temat Korei – czy dotyczy bomby atomowej, czy głodu – odzywają się polscy wielbiciele tego kraju, którzy twierdzą, że wszystkie te relacje są propagandowym kłamstwem. Niektórzy nawet „byli i widzieli”. Tych warto zapytać: dlaczego straż stała tylko po jednej stronie muru berlińskiego? Dlaczego nikt nie ucieka do Korei Północnej?
Niektórzy z nich próbują tę rzeczywistość przeszczepić na nasz grunt. Przeszczepić – brzmi złowrogo dosłownie, bo w Polsce podjął na małą skalę taką próbę pewien sadownik z Kleczanowa, prezes towarzystwa przyjaźni polsko-koreańskiej. Miejmy nadzieję, że to się nie przyjmie.

Bibliografia
1) Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor. “Korea, Democratic People’s Republic of: International Religious Freedom Report 2004”. U.S. Department of State.
2) Korea wczoraj i dziś. Korean Overseas Information Service. Seul, Republika Korei
3) Public executions by North Korea is another injustice, Amnesty International, March 7, 2008.Freedom in the World 2006, Freedom House
4) Stéphane Courtois, Nicolas Werth, Jean-Louis Panné, Andrzej Paczkowski, Karel Bartošek, Jean-Louis Margolin Czarna księga komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania
5) Testimony of Sun-ok Lee, U.S. House of Representatives
6) Usta pełne kamieni. Kang Czhol Hwan, Pierre Rigoulot. Warszawa 2005 (świetna rzecz, wszystkim polecam!)