Od czasu do czasu myślę o języku, tym bardziej, że zabronione to jeszcze nie jest. Nasila się to u mnie nie tyle wiosną, ile zdecydowanie częściej, bo w trakcie każdej sesji. Myślę więc, że obrady lubawskiej sesji, byłyby fantastycznym obszarem zdolnym usatysfakcjonować badacza na poziomie pracy habilitacyjnej, a nawet wyżej.

Z obserwacji moich wynika, iż język polski powstaje nie w mózgu, a zdecydowanie w jamie gębowej. I żeby było jasne. Nie jestem żadnym specjalistą od języka, purystą, czy jego brytanem. Ile jam gębowych uczestniczy w sesji, tyle języków. Z tego językowego poruszenia, a nawet wzruszenia, powstaje mowa nasza kochana, lubawska. Narzecze powstaje, tak charakterystyczne dla zapóźnienia kulturowego występującego pomiędzy Elszką, Sandelą i Jesionką. Są też przebłyski mowy normalnej, ale inteligencji to pracującej, nielicznej, nauczycielskiej to mowa.

Większość języków jest zakorzeniona w jamach gębowych właścicieli jak korzeń pietruszki i w zasadzie nie ma szans na wyjęcie go z gęby. Są to języki nie używane jako środek komunikacji między osobniczej, sesyjnej. Są one zapewne czasami używane w formie ustnej jako język zawodowy poszczególnych radnych, jak: zielarski, mleczarski, milicyjny, partyjny i to odróżnia je od języków całkowicie wymarłych, takich jak między innymi burgundzki, etruski, gocki, pali, wedyjski i wiele innych. Jest możliwe, że są używane czasami jako języki mowy pisanej, podczas choćby kwitowania prywatnych przesyłek poleconych.

Pewna ilość języków sesyjnych po wyjęciu z jamy gębowej posługuje się zasobem leksykalnym stanowiącym wyciąg z urzędowych okólników, postanowień, zarządzeń, a także terminologii specjalistycznej, bliżej nie zidentyfikowanej, zaprawionej ingrediencjami z „Tequilli”, albo nawet wczesnego „Maxa” (to lokalne knajpy) i akcentem rodem prosto z bajarza gminnego Bejotesa. Ten typ języka w sposób klasyczny prezentuje wiceburmistrz, uchodzący w pewnych kręgach betonu intelektualnego za inteligencki autorytet magistratu, i nic to, że jego intelekt i charyzma są tak subtelne, że nawet taki zawodowy autorytet jak mój kumpel Stachu, nie umie jej u rzeczonego zastępcy burmistrza poszukać.

W dzisiejszych czasach, człowiek chcąc zrobić jakąś karierę zawodową, jakąkolwiek zresztą oprócz samorządowej – musi nauczyć się mówić. Mówić przy pomocy takiego zasobu leksykalnego, taką składnią, takim akcentem, który niekoniecznie musi być utożsamiany z kręgami ludzi wykształconych i kulturalnych. W kręgach samorządu lubawskiego zdaje się być to nie tyle postrzegane jako wada, ale cnotę niedościgłą nie stanowi.

Wbrew oczekiwaniom, mowa samorządowa jest mową pozbawioną rzeczowników, jest mową wizji, misji, strategii, czasowników i przymiotników. Jest to mowa planów, operacji, konsultacji społecznych, wizualizacji, rozbieżności, uzgodnień, zapisów, ofensyw. Nie ma w niej kubłów na śmieci, są pojemniki, nie ma wysypiska śmieci, jest zakład utylizacji śmieci i segregowania odpadów wtórnych.

Z pewnym też rozrzewnieniem słucham tzw. grubych akcentów polegających na zmianie choćby „i” na „y”, w czym niedościgły wzór dla lokalnych radnych stanowi noblista i językoznawca Lech Wałęsa („temy ręcamy”). Jeśli takim językiem mówi były prezydent, to dlaczego mówić nie może radny?

Marzy mi się takie posiedzenie rady, na którym wszyscy radni wyrwaliby swoje korzenie z zachwaszczonej gleby i przemówili raz choćby w ciągu czterech lat. Przemówili nie językiem Mickiewicza, Żeromskiego, Prusa, Szymborskiej czy Pilcha. Przemówili najzwyklejszym językiem polskim, językiem ludzkim.

Wiele lat temu (nie pamiętam już gdzie?) przeczytałem ciekawostkę, iż można wreszcie wypasać owieczki na halach Tatrzańskiego Parku Narodowego. Warunek był jeden, że ich obsługa będzie umiała porozumiewać się z nimi gwarą góralską. Nie pamiętam wszelako, czy barany musiały znać język juhasów?

Z obserwacji sesji wynika, że conditio sine qua non (Stachu mnie błaga, żebym takich słów nie używał) bycia radnym to mieć opanowany w stopniu co najmniej wystarczającym język wymarły jak choćby gocki, czy egipski. Ci którzy używają języka nawet w formie narzecza, muszą pamiętać: jak najmniej rzeczowników i absolutny brak pytań. Jakichkolwiek. Jak to w ferajnie…