Dwa obrazki

1.
Mój dziadek był tam. W Majdanku. Uciekł, jeden z bardzo niewielu.
Musiał uciec, bo po eksperymentach medycznych (przeszczep się nie przyjął, świadome, eksperymentalne zakażenie dało efekt) spadła jego wydajność niewolnicza i był wyznaczony do rozwałki. Raz czy dwa uniknął tego, zakładając w nocy pasiak z numerem zmarłego w baraku kolegi. Udało mu się dostać do grupy robotników wyprowadzanych do prac poza obozem. Coś z drewnem, ale nie pomnę czy tartak, czy wyrąb. Zimą zakopał się w śniegu pod stosem świeżego drewna, by przeczekać poszukiwania z psami tropiącymi. Do nocy.
Gdy dotarł (pieszo coś ponad sto km) do domu, trafił na uroczystość w rodzinnej chałupie. Zajrzał przez okno. Matka zobaczyła go — i zemdlała. Na szczęście nie zobaczył nikt inny.
To były uroczystości żałobne. Sąsiedzi, ksiądz dobrodziej, różaniec, etc.
Jego własny pogrzeb jakby. Zaoczny. [ten wres dodany 3.08 – odys]
Niemcy wysłali pismo, że więzień nr… zginął podczas próby ucieczki.
Porządek musi być. W papierach się zgadzało co do sztuki.
Dziadek został potajemnie opatrzony i odesłany do leśnych. Jkby kto zobaczył i doniósł, że we wsi jest więzień — całą wieś by wyrżnęli.

Nie był Żydem. W żadnym znanym stopniu pokrewieństwa. Ot, branka do obozu jakie po wsiach robiono.

2.
Marsz Żywych, rok 98 (a może i 97?). Pierwszy raz dopuszczono grupę polskiej młodzieży. Nieoficjalnie. Rządzący z AWS próbują swoimi kanałami wybrać pewniaków, boją się prowokacji, skandalu. Nasze LO proszone jest o trzech. Nuczyciele zwracają się do mnie o znalezienie rozsądnych chętnych bez rozgłosu. Spotkanie z jakąś szychą z rządu (kobieta, nie pamiętam nazwiska). Wykład o wadze, randze, etc.
Jedziemy. Idziemy. Ale obstawa. Szpaler policji, tajniaków naszych i ich. Z UZI. Cholera, ciekawe czy służby jakiegokolwiek innego kraju moga u nas latać z odbezpieczonymi peemami.
Kolegom tylko jedno w głowie. Patrzą po dziewczynach. Faktycznie, bardzo ładne. Muszę to przyznać. Ładniejsze niż Polki.
Doszliśmy.
Spiker tłumaczy kolejne punkty uroczystości.
Za chwilę najważniejszy moment. Zabrzmi żałobny róg (nie pamiętam dokładnie).
Gdy brzmi, my z chłopakami stajemy na baczność. Obok grupka rozbawionych pielgrzymów (?) z flagami biało-niebieskimi fotografuje się na tle…
W tory wiodące do ostatniego przystanku, do rampy, pielgrzymi wbijają tabliczki z nazwiskami swoich krewnych. Milczą w zadumie. Chwilę później młodzież z Ameryki (?), Izraela (?) rozgadana, wesoła, przełazi tamtędy, nie zwracając na nie uwagi.