Gdy byłam pacholęciem uczono mnie, że rok dzieli się na dwanaście miesięcy, które są pogrupowane w trójki: wiosenną (marzec, kwiecień, maj), letnią (czerwiec, lipiec, sierpień) itd. Zatem mieliśmy cztery pory roku kalendarzowe, rozpoczynające się odpowiednio: 1. marca, 1. czerwca, 1. września i 1. grudnia.
Były także pory roku astronomiczne związane z przejściem słońca z jednego znaku zodiaku do innego.
Oczywiste jest, że pory roku kalendarzowe i astronomiczne nie muszą mieć wiele wspólnego z rzeczywistymi porami roku. Wkrótce dowiedziałem się, że są kraje, w jakich są tylko dwie pory roku: sucha i deszczowa. Jednak nikt nie usiłował mi wmówić, że w związku z tym w kalendarzu powinny nastąpić zmiany i zamiast miesięcy wiosennych powinny być miesiące suche/deszczowe. W Afryce Równikowej marzec nadal jest miesiącem wiosennym, pomimo że tam wiosny nie ma. Co więcej, marzec jest miesiącem wiosennym również w Australii, pomimo że w południowej Australii jest wtedy jesień.
To, że wiosna nie przychodzi żadnego konkretnego dnia wiedziałem z doświadczenia jak i literatury. W końcu to bohater książki Marii Konopnickiej niejaki Koszałek Opałek przegapił nadejście wiosny, bo tak intensywnie jej szukał. Gdyby wiosna przychodziła w określonym dniu, to zamiast się włóczyć po świecie w poszukiwaniu wiosny, sprawdziłby datę i wiedziałby kiedy wiosna przyjdzie.
Najśmieszniejszej rzeczy dowiedziałem się na geografii w liceum. Otóż w naszym klimacie mamy nie 4 ale 6 pór roku. Jedna z dodatkowych pór to, również literacko uwiecznione przedwiośnie. Jeśli zastanowimy się chwilę jak wygląda okres gdy śnieg jeszcze leży, ale już jest ciepło, pierwsze kwiaty przebijają się przez śnieg lub zakwitają obok niego, to uświadomimy sobie, że nie przypomina ten okres zimy ani wiosny. Na zimę jest za ciepło i za dużo zieleni, na wiosnę jest za goło (za mało zieleni) i za zimno. Oczywiście średnia temperatura dobowa w czasie przedwiośnia jest wyższa niż zimą ale niższa niż wiosną.
Jesienią też mamy dwa różne pory roku: złota polska jesień i szaruga jesienna. Zupełnie inaczej wygląda świat i nasze samopoczucie gdy świat tonie w złocie, brązach i czerwieni, a inaczej gdy jest zupełnie szaro, a po barwach jesieni zostało tylko wspomnienie i gołe drzewa…
Tak było gdy byłem młody i byliśmy uczestnikiem kultury europejskiej, pomimo oddzielenia od zachodu kontynentu żelazną kurtyną. Teraz mamy swobodny dostęp do reszty kontynentu, tylko straciliśmy łączność z kulturą europejską. Dziś rano w trójce wmawiano we mnie, że właśnie zaczyna się „wiosna kalendarzowa” w odróżnieniu od „wiosny astronomicznej”, która zaczęła się dwa dni temu. Natomiast wiosna zwykła zaczęła się też dzisiaj, bo jest tożsama z kalendarzową… Brr…