Motto: “Mądry mówi: Sądzę, lecz mylić się mogę... Półgłówek za wszystko daje zawsze głowę”.

Z mieszanymi uczuciami, wklejam ten tekst tutaj, ponieważ w lipcu był przez moment w salonie 24. Wklejam też – istotny mym zdaniem dla całokształtu – komentarz Eine. Pojawiła się też wówczas Sosenka i Lorenzo. Ich wypowiedzi nie cytuje, mają szansę wykazać się jeszcze raz.

Otrzymałem ongiś w internecie pytanie: “O czym może pisać taki cienias(było ostrzejsze słowo)? No, właśnie o czym?”.

Jako człowiek dobrze wychowany oczywiście odpowiedziałem. Odpowiedziałem kolejnymi publikacjami tekstów. Nie wiem czy damę, która zadała mi to pytanie usatysfakcjonowałem.

Odczuwam wyjątkową predyspozycję do przedstawienia poniższego tekstu, zważywszy, iż w latach 70-tych skończyłem 5 godzinny, nie wieczorowy kurs psychologiczny dla przodowników pracy, ze szczególnym uwzględnieniem wykwalifikowanych pracowników rolnych.

Z zażenowaniem zauważam, że sztuka prowadzenia sporów w salonie 24 nie istnieje. Z całą odpowiedzialnością stwierdzam więc, że ludzie są niezwykle kłótliwym i agresywnym gatunkiem… Wielu salonowiczów z olbrzymią mieszaniną brutalności i chamstwa, a jednocześnie z karalnym wprost brakiem uroku osobistego, próbuje zdyskontować, a przynajmniej ośmieszyć swego oponenta…... Prostactwo dyskusji, komentarzy, traktowanie z góry, arogancja – nieodmiennie wywołują we mnie odruch wymiotny, z przemożnym pragnieniem udania się pod prysznic dezynfekcyjny…

Byłoby nieuczciwe twierdzić, iż piramidalne bzdury w sferze faktów, logiki, słów i emocji występują tylko po jednej stronie barykady.

Dlaczego generalnie nie umiemy ze sobą dyskutować? Mój kumpel Stachu mówi krótko: “bo kóltóra to jakie cuś, że się ma albo ni ma”.

Część odbieranych informacji harmonizuje z tym, co na ów temat wiemy i w co wierzymy. Pewna część z nich natomiast, jest niezgodna z sobą lub z tym, co sądzimy o różnych sprawach. Gdy żywimy przekonanie o nieposzlakowanej uczciwości swego przyjaciela { tak, tak – tacy też się zdarzają } bądź wierności żony lub męża i jednocześnie otrzymujemy wiadomość, że dopuścił się on kradzieży lub zdrady, zaczyna występować w nas zjawisko polegające na przeżywaniu sprzecznych treści poznawczych.

Ta niezgodność postrzeganych przez nas informacji jest właśnie “dysonansem poznawczym”, który wywołuje zwykle stan napięcia (kary), który staramy się zredukować. Redukcja tego napięcia, a więc przykrości jest nagrodą.

Człowiek generalnie zachowuje się w taki sposób, by unikać kar i szukać stanów przyjemnych, czyli nagrody. Dlatego też występuje w nim tendencja do manipulowania napływającą informacją w taki sposób, by zredukować napięcie, czyli uwolnić się od przeżywanego dysonansu poznawczego.

Można by więc się z tej prawidłowości tylko cieszyć.

Niestety, nie zawsze przyczynia się ona do szukania prawdy, a raczej występują tendencje do manipulowania napływającą wiedzą w ten sposób, by uwolnić się od przeżywania dysonansu poznawczego.

Znamy wszyscy doskonale z autopsji tendencyjne, zniekształcone postrzeganie informacji, mogące wywołać dysonans poznawczy. Tak, tak – na meczu naszego kochanego Lecha, Górnika czy Legii, często nieświadomie widzimy mniej fauli ze strony własnej drużyny niż sędzia i więcej fauli drużyny przeciwnej. Dzięki temu niezachwianie wierzymy, że nasza własna drużyna jest lepsza…

Czyż nie uważamy, że osoba opisująca jakieś rzekomo brzydkie postępki naszego kumpla, kłamie po prostu i basta ? To mechanizm tendencyjnej interpretacji informacji.

Coś dla was teraz, kochani palacze. Bagatelizowanie informacji. Znacie to przecież doskonale. Wiedza o szkodliwości palenia jest w dysonansie z faktem, że palisz kolego i chcesz być zdrowy. I uważasz, że wyniki badań nad szkodliwością palenia są wątpliwe, tendencyjne, lub odnoszą się do innych, bo ty sam należysz do specjalnie odpornych… A poza tym każdy musi umrzeć... Nieważne, tak twierdzisz, czy na raka płuc jako palacz, czy na raka “ogólnego”.

Czyż nie jest znana nam kolejna forma unikania dysonansu w postaci unikania informacji ?
Nieuważnie słuchamy wtedy oponenta, okazujemy brak zainteresowania proponowaną przez niego lekturą, wyjaśniającą jego racje. Oj, znamy to znamy, prawda ?

Albo rzadko, chyba najrzadziej wyrzekamy się swego dotychczasowego poglądu i przyjmujemy punkt widzenia polemisty. A tak właściwie, stwierdzamy to z namaszczeniem, zdanie rzekomo przeciwne sprowadza się do naszego i wcale z nim nie koliduje…

Wyjątkowo dobrze znosi dysonans poznawczy człowiek mający umysł otwarty. Cechuje go tolerancja i gotowość do rozważenia wielu stanowisk. Tolerancja ta, wynikająca zarówno z kultury osobistej, jak i małego poczuci zagrożenia i lęku, obca jest umysłom dogmatycznym. Umysł ten cechuje się zaślepieniem w uznawaniu własnych poglądów i w przekonaniu, że tylko one są słuszne i dopuszczalne.

Zaślepienie w uznawaniu własnych poglądów i brak argumentów podważających zdanie przeciwnika wymusza niejako jedyną skuteczną strategię, w sposób częstokroć ordynarny podważając jego dobre imię: “... jesteś głupi”, “... mówisz jak inteligentny inaczej “, “ty Downie” – oto “ argumenty “ rzucane na szalę polemiki i przyjmowane radośnie przez słuchaczy, bądź czytelników zainteresowanych skandalem…

No i to by było na tyle, co zapamiętałem podczas kursu dla wykwalifikowanych robotników rolnych. Niewykluczone, że podzielę się innymi jeszcze tematami, zważywszy, że kurs był pięciogodzinny, a opowiedziałem raptem sekwencję jednogodzinną.

Komentarz Eine:

- Gdy w rozmowie natrafiam na rażący brak kultury u partnera, ordynarny język, epitety pod adresem osób biorących udział w dyskusji – wycofuję się z niej natychmiast. I dobrze się stało, że Pana tekst został zaakcentowany w salonie.
Niepokoi mnie dodatkowo, nikła wartość z punktu widzenia logiki formalnej, wielu postów i polemik.

Powiem dosadnie: wchodzące nowe pokolenia moich rodaków nie wynoszą ze szkoły i studiów, umiejętności logicznego myślenia, dowodzenia swoich racji, obalania logicznego wywodów adwersarza. Jednocześnie, w mass mediach panuje królestwo pseudologiki, błędy wnioskowania występują co krok. Ścisłość i rzeczowość jest bardzo rzadkim zjawiskiem na forach. To tylko skromne uzupełnienie do Pana pożytecznego postu.