Poświęcam ten tekst piewcy Warszawy, Stefanowi Wiecheckiemu – Wiechowi

W ostatnich latach, wraz ze nasileniem wyjazdów zagranicznych, pojawił się istotny i palący problem fachowych przewodników dla Polskich turystów. Ponieważ mało kto o to dba, musimy radzić sobie sami. Jedni czytają przewodniki dla siebie, inni dzielą się swoją wiedzą, wypełniając lukę rynkową chęciami i staraniem.

Odpoczywający na wakacjach N nie zdziwił się wcale, kiedy to w pewnym Toskańskim mieście usłyszał polski język. To, co go ujęło, to brak krótkich słów z dźwięcznym „r”, po których nasza nacja tak łatwo jest w całym świecie rozpoznawalna.
Glos był nieco schrypnięty, a jego posiadacz okazał się łysiejącym korpulentnym panem, o lekko zaczerwienionym nosie, w marynarce z wąskimi klapami i podwiniętymi rękawami, który, potrząsając wysoko trzymaną japońską parasolką w kolorach narodowych, perorował ze swadą.
N twierdzi, że usłyszał, co następuje…

„Szanowna Wycieczko. Na ten raz jezdeśmy w miejscowości niedużej, ale znanej. Troche tylko jest nieporządek z nazwą, bo o wiele naturalny turysta, któren widział więcej niż Włochy pod Ursusem, co najwyżej może to miasteczko z miejscową zakąską pomylić, o tyle moczymorda, nad językiem władzy nie mający, może powiedzieć takie coś, co ja nie powtórze. A i ty dziecko nie próbuj, bo już mamusia z toalety wraca i cie wychowa. Ponieważ pamiątki miejscowe wszyscy już jak widze nabyli, a także samo cukrowe wate, streszczę Państwu, co się mianowicie znajduje przed naszemi oczami.

Jak Państwo widzą, na eleganckiem trawniku, letko tylko przez turystów zszarganem, stoją tutaj trzy budynki. Ten najbardziej pagrypsny to kościół, gdzie włoskiem zwyczajem eleganckie lanszafta są rozwieszone, oraz sztukateria i wyroby sztuki kamieniarskiej, które nawet na Powązkach poważny by mieli szacunek. Ten mniejszy obok, troszkie w tyle i z kopułką, to osobne miejsce kościelne, gdzie się chrzty w dawnem czasie odbywali. Ale widze, że wszyscy się gapią na ten trzeci i każden uważa, żeby za blisko nie stojać, bo wygląda na katastrofe budowlane. Dzwonnica, nie dzwonnica? Okrągłą w sobie, ale najważniejsze, że krzywo stoi, jak nieprzymierzając niektóre bloki we wsi Natolin, pod Warszawą położonej.

Dlaczego krzywa jest dana wieża, to różnie mówią. Turystom się mówi, że to bez te kurzawkie, co to u nasz jeszcze za Stalina podobnież metra budować nie dała. Możebne, że tak właśnie jest. Jakby to była wycieczka z Katowic, to by się w tem rozeznala, ale nam trudno się wypowiadać. Z drugiej strony, nam, warszawskim rodakom, mówić nie trzeba, od czego są krzywe domy. Tem bardziej nabieramy podejrzenia, jak zobaczym te chrzcielnice, co w tem osobnem budynku jest ustawiona, a która jest większa niż wanna u tego gościa, co jak zapłacił za remont Wielkiego teatru, to siebie jak żywego na tej dorożce co na dachu stoi, odrobić kazał.

Nietrudno się domyślać, że jak w tem miasteczku pora na chrzty nastawała, to wszystkie obywatele napite chodzili w drebiezgi, bo każden jeden koniecznie miał jakiś dom z małoletniem, świeżo ochrzczonem dzieciakiem, zaprzyjaźniony. Taką przyczyną chyba łatwiej jest wytłomaczyć, że owo baptysterium, jak je nazywają osobno się znajduje. Żeby goście niepokoju na Świętej Ofierze nie uskuteczniali. O wiele u nasz w zapasowej Katedrze na Kamionku wystarczy, żeby pięć chrztów się zebrało, a już wchodzący za zakąską się rozglądamy, bo od gości ankohol zajeżdża, to łatwo sobie wyobrazić, co się tutaj działo. Swoją rzeczy koleją i kamieniarskie remiechy i ceglarze i inne budowlańcy musieli być na chrzciny zapraszane, a potem budowali takie wieże. Ciekawe jest to, że ona się już pareset lat tak nachyla, a ciągle stoi, a na Natolinie nie każdy ma tyle szczęścia.

Dana Krzywa Wieża znana jest też i z tego, że z niej właśnie starożytne gliny ściągnęli niejakiego Galileusza, któren miał przez to niezły kłopot sądowy. Kto to był ten dany Galileusz, trudno powiedzieć z dokładnością, bo zaimał się wszystkiem po trochu. I w nowicjacie był i za studenta biegał, a potem matematyki miejscowe dzieci uczył. Ponadto rzemiosłem precyzyjnem się trudnił i na miejscowem targu, gdzie przed odjazdem zaleciem, długopisamy, latarkamy, termometramy, zagarkamy i innemi lunetami handlował, podobnie do tych ruskich, co teraz u nasz na bazarach, podobne artykuły opychają przyjezdnym i flancowanym do stolicy gościom.
A chociaż chłopak był obrotny, oraz o rodzinę dbały, to jednak w kłopoty wpadł.

Jak każden wykształcony we fizyce i chemii, w ośmioklasowej przedreformowanej szkole, obywatel wie, naszła go raz niemożebna chęć, żeby sprawdzić, czy kamienie co różnej są wielkości i wagi, tak samo szybko z góry na dół zapychają, czy te większe może szybciej.

Nazbierał Galileusz na drodze troszkie gruzu i połamanych cegieł i na gore tej wieży zapycha. A jak szanowna publiczność widzi, zaraz obok tej wieży jest zakrystia, w której tutejsze kardynałowie pomieszkują. Też jest do zwiedzania, zwłaszcza dla kobiet w ciąży, co sobie w chłodnem cieniu siadają i na wieże, z innej perspektywy, kikują. I dla smarkatych gówniarzy, które turystom na głowy gumą do żucia popluwają.
Ważne jest, że każden jeden ksiądz, zaraz po mszy, albo i chrzcie, żwawo zasuwał do zakrystii, w cieniu odpocząć. I każden jeden, naturalną rzeczy koleją, obok tej kalikatury budowlanej przechodzić musiał.

Czy dany Galileusz był tego akurat dnia napity (mogło być jak raz po chrzcie), czy nie – historia milczy. Faktem jest, że jednego czy dwóch kardynałów kamieniami w kapelusze trafił i to jak raz temi większemi. Raban się, znakiem tego, zrobił, przylecieli gliny, ściągli Galileusza z wieży i na komende prowadzą. A jemu jak raz lornetka (co ją miał opchnąć jednemu turyście wieczorową porą) z kieszeni się wypadła i sprawa się zrobiła polityczna.

Bo za tamtego reżymu, to jak raz astronomia pod politykę podpadała i zaraz w tej kwestii urządzało się kościelny sąd, który miał zwyczaj przykre wyroki wydawać, tak, że niektóre astronomi życie, w kwiecie wieku postradali.

Mnie i iniektorem starszem, nawet niekaranem, turystom tłumaczyć nie trzeba, czem się polityka od zakłócenia porządku różni. Dla młodszej publiczności powiem tak. Za wojny jaruzelskiej było u nasz, na Kamionku dwóch młokosów, co szacunku dla narodowych obchodów nie mieli. Tylko patrzyli, gdzie by tu się napić i zakąsić, najlepiej na cudzy koszt. Jak raz w trzeciego maja, podiwanili w monopolowem małpkie bałtyckiej i zamiarowali ją wypić, w przejściu pod Placem na Rozdrożu.

Ale, czy to dlatego, że nie pierwsza to była tego dnia, czyli też dla gazowego zapachu co się w przejściu utrzymywał, flaszeczka z rąk jem się wymskła i w cholerę rozbiła. Huk się zrobił i poruta. Ze wszystkich stron ich ZOMO obskoczyło, bransoletki założyło, do budy wrzuciło i wiozą ich na Wilczą ulicę, gdzie najbliższy dołek się znajdował. Jak dojechali, drzwi sie otworzyli, a chłopaki z miejsca przerzeźwieli. Patrzą, a na podwórku stoją dwa plutony tego ZOMO, w kaskach i z tarczamy, pały długie mają naszykowane. Chłopaki się od razu skumały, że na patriotyczne młodzież czekają. Te nasze alkoholicy mało, że ze strachu nie zbrudzili sobie spodniej bielizny. Ale sierżant co ich wiózł się tylko wychylil i krzyknął:

- Nie, nie, to są chuligani.

W efekcie chłopaki tylko po razie, w pierwszą krzyżową, gumowem bananem otrzymali, dla ogólnego wychowania i zostali wypuszczone. Co dziwne, to najwyżej to, że rok potem nie dość, że trzeźwe byli, to same sobie transparent przygotowali i na Krakowskie poszli, razem ze studentami. A może i nie dziwne. Czasy byli takie bardziej wychowawcze dla młodzieży.

Z danym Galileuszem było podobnie. Jak mu ta lornetka wypadła, to sprawa się zrobiła smutna, bo jak zaznaczałem, za astronomiczne przestępstwo można było wtenczas życie stracić. A ponieważ Galileuszowa jak raz pierniki upiekła, to od razu w protokół napisali, że to Kopernika kolega, zamkli go i zaczęli chrust zbierać.
Galileusz spietrany jak cholera, dzieci płaczą, kobieta czarną krepę na sukienkę dobiera. Przykra atmosfera się zrobiła. Ale mu kumple powiedzieli, żeby w chuligaństwo poszedł. Pomyślał troszke Galileusz i choć coś mruczał pod nosem, że cóś one zanadto kręcą, , ale się, koniec końców, pierników i lornetki wyparł, za rzucanie kamieniamy w wyższe duchowieństwo przeprosił i przez to życie zachował. Tyle, że za kare do śmierci w domu musiał siedzieć i zegarmistrzostwem się zajmować. I tylko wieczorami w niebo patrzał, ale już bez lornetki.
I modlić się musiał więcej, ale to nikomu jeszcze nie zaszkodziło. Dopiero całkiem niedawno wyszła na niego amnestia, bo się okazało, że i z Kopernikiem, i z temi kamieniami, co nimi rzucał, miał trochę racji.

Trochę szkoda, ze tak późno wyszła ta amnestia, bo pewnie by się ucieszył. Ale i tak miał więcej szczęścia, niż ten spalony Bruner, o którem Państwu w Rzymie zaznaczałem.

A teraz żwawo zaiwaniamy do autobusu, bo jeszcze z wieczora mamy zobaczyć kolejne miasteczko, w którem drzewa na dachach rosną i polskie flagi, z niezrozumiałego powodu cały rok są porozwieszane.”

Wycieczka szybko odeszła, a N długo jeszcze rozważał, co jest prawdą, a co legendą i czy to ważne po tylu latach. Pogoda była piękna. Wino doskonałe.