Kociewie. Jedna z krain geograficznych Polski ze swoją stolicą, Starogardem Gdańskim, do niedawna zagłębiem przemysłowym Kociewia, Pomorza i Wybrzeża.
Kociewie przylega swoją zachodnią granicą do linii Wisły, z którą spotyka się już na wysokości Tczewa, a kończy w m. Świecie. Wschodnia granica Kociewia opiera się na rubieży Kaszub, gdzie wymieszana jest pięknem obu niepowtarzalnych krain, pełnych jezior, wzniesień i malowniczych dolin. Po Kociewiu swe nitki wiją w malowniczych dolinach rzeki: Wierzyca, Wietcisa, Wda i kilka pomniejszych.
Kociewie, od swojej południowej strony, wcina się w Bory Tucholskie. Ta malownicza kraina geograficzna Polski opisana jest w wielu książkach poświęconym Kociewiu. Jednak bardzo często możemy się spotkać z zawężeniem tak samego położenia jak i wielkości Kociewia. Zawężanie polega na używaniu w opisie często tylko dwóch powiatów starogardzkiego i tczewskiego.
Promocja Kociewia to słaba strona administracji terenowych tak stolicy krainy geograficznej jak i poszczególnych miast.
Używanie nazwy jest tego wyznacznikiem. Spotykane np. tytuły lokalnej prasy tylko w samym Starogardzie: Tygodnik Kociewski (do niedawna) – dziś Kociewiak czy Gazeta Kociewska, pokazują jak opacznie jest interpretowana nazwa używana potocznie dla celów bardziej marketingowych przez poszczególne tytuły aniżeli oddania całości zagadnienia samego Kociewia.
Nakłady tych wymienionych tytułów oraz ich niewielki zasięg znajdują swoją wymowę tak w treściach jak i ukazaniu prawdy o Kociewiu. Nie maja nic, oprócz tytułów, tak naprawdę wspólnego z Kociewiem z jednym tylko wyjątkiem, że jego stolicą jest właśnie Starogard Gd. Ale czy Polska kończy się na Warszawie?
Kociewie w swoich granicach skupia trzy powiaty: starogardzki, tczewski i świecki. Leży na ważnych szlakach komunikacyjnych. Jest trasą przelotową z północy na południe Polski. Przebiega tu trasa Nr 1, która łączy porty z kopalniami szlakiem drogowym i kolejowym.
Łączy wschód Europy z jej zachodem, czyli według nomenklatury urzędników Unii, Azję z Europą. „Berlinka” przebiega przez sam środek Starogardu – trasa międzynarodowa Nr 22, która łączy Królewiec z Berlinem.
Bardzo dobra komunikacja pozwala na swobodne przemieszczanie się po całym Kociewiu, które styka się z Kaszubami, Borami Tucholskimi, Nadwiślańskim Zespołem Parków Krajobrazowych i Żuławami od strony północno – wschodniej.
Jedyna naturalna granica wzdłuż Wisły na odcinku 100 km od Świecie nad Wisłą aż do Tczewa, to jedna z głównych magistrali drogowych łącząca północ z południem Polski. Do niedawna trasę te nazywano potocznie porty – kopalnie.
Inne granice, aczkolwiek wyrysowane, są raczej umownymi, gdyż to język i kultywowane tradycje wyznaczają tak naprawdę obszar, który podlega jeszcze lub już pod Kociewie.
Przepiękne krajobrazy, pola i łąki lasy gaje i bory oraz znaczna ilość jezior rozlokowany w przecudnych miejscach, to te zalety, które na pewno są warte uwagi i już od dawna przyciągały swym pięknem turystów z centralnej i południowej Polski.
Całe kompleksy ośrodków wypoczynkowych ulokowanych nad malowniczymi jeziorami w lasach Kociewia, prawdziwe oazy spokoju i natury, gościnność mieszkańców i obfitość w dobra lasu: jagody, grzyby i pełne ryb jeziora, to ta atuty, które stawiają Kociewie na czołowych miejscach pod względem ilości odwiedzin. Umiarkowany klimat i dobra komunikacja z reszta kraju pozwala utrzymywać na stałym wysokim poziomie niemalejące zainteresowanie Kociewiem.
Niektóre z tych miejsc mają już ogólnopolską sławę w organizacji imprez o charakterze kulturalnym. Osiek, w którym do niedawna odbywały się imprezy organizowane przez Wojciech Cejrowskiego – ostatniego kowboja RP, a od trzech lat odbywa się międzynarodowy koncert muzyki Gospel, ściąga ludzi z całej Polski i odległych zakątków Europy.
Nie maleje zainteresowanie naszym regionem obcokrajowców, którzy chętnie płacą za pobyt w naszych stronach.
Zwłaszcza latem w miejscowościach wypoczynkowych usłyszeć można języki wielu narodów niemalże całego świata.
W okresie mody na tworzenie i rozwijanie tzw. agroturystyki, na Kociewiu zabieg ten był zbyteczny. Od dawna bowiem istniały tutaj takie oazy spokoju, enklawy ciszy i piękna, do których rokrocznie przyjeżdżały osoby ze świata sztuki i kultury by właśnie tu na Kociewiu zaczerpnąć świeżego powietrza i odnaleźć właściwą wenę...
W miejscach gdzie natura sprawiła wybryk i powstały osobliwe klimaty – mikroklimaty. Utworzono nowoczesne kurorty wypoczynkowe dla specjalnych gości. Takim tajemniczym osadzonym w przepięknym miejscu jest ośrodek wypoczynkowy Twardy Dół, który leży schowany przed wścibskim okiem na trasie Kościerzyna – Toruń, nieopodal miejscowości Zblewo. (Miejsce wyszukał i ośrodek zaprojektował dla ówczesnej władzy PRL, dr. Zin)
Szlaki turystyczne Kociewia
Na terenie Kociewia znajduje się 21 znakowanych szlaków turystycznych. Rozpiętość tych szlaków jest znaczna. Jeden z nich tzw. Skarszewski zaczyna, lub jak kto woli, kończy się w Sopocie, inne przebiegają o oddalone od siebie w znacznych odległościach takie miejscowości jak: Trąbki Wielkie, Wysin, Skarszewy, Starogard Gdański, Garczyn, Konarzyny, Studzienice, Kasparus, Osiek,Lniano, Osie, Bukowiec, Gruczno, Świecie, Dragacz, Nowe, Opalenie, Skórcz, Gniew, Pelplin, Subkowy, Tczew.
1. Kociewski – oznakowany kolorem żółtym tak zwany kolejowy, przez wszystkie jego miejscowości przebiega kolej (84 km) trasa : Tczew(PKP) -Rokitki – Swarożyn -Szpęgawsk – Starogard Gdański – Nowa Wieś Rzeczna – Radziejewo – Wirty -Borzechowo – Kalna Huta – Czarna Woda(PKP) [ czytaj więcej ]
2. Izydora Gulgowskiego – oznakowany kolorem niebieskim (20 km) trasa: Kaliska – Iwiczno – Czarne- jezioro Święte – Ocypel
3. Jezior Kociewskich – oznakowany kolorem czerwonym (21 km) trasa: Kasparus -Suchobrzeźnica – Błędno – leśniczówka Kałębnica – jezioro Kałębie – Osiek,
4. Wokół Jeziora Kałębie – oznakowany kolorem niebieskim (10 km) trasa: Radogoszcz – Okarpiec – bagno Białki – Osiek
5. Wokół Jeziora Czarnego – oznakowany kolorem zielonym (8 km) trasa: Osiek – jez. Czarne- jez. Tuszynek – Osiek
6. Kamiennych Kręgów – oznakowany kolorem zielonym (100 km) najdłuższy z wszystkich szlaków Kociewia, trasa: Czarna Woda – Zawada – Odry – Bąk – Olpuch -Kamienica Królewska
7. Skarszewski – oznakowany kolorem zielonym (82 km) trasa: Skarszewy – Wolny Dwór -Gnosna – Szczodrowo- Nowy Wiec-Sopot
8. Stu z Nieba – oznakowany kolorem czerwonym (58 km) trasa: Szlachta – Śliwice-Laski – Stara Rzeka-rezerwat “Dury”- Miedzno – Lipinki – Borowy Młyn – Warlubie
9. Ścieżynka Zagłoby – kolor czarny (22 km) trasa: Tleń – Piekło – jezioro Piaseczno-Stara Rzeka – Radańska -Osie
10. Zdzisława Zyglera -kolor czerwony (15 km) trasa: Wierzychy – Skrzyniska -Grzybek – Starnie – Tleń wzdłuż Zalewu Żurskiego
11. Partyzantów “AK” – xx km – kolor niebieski Szlachta (PKP) – Krąg – Dąbki – Twarożnica – Fojutowo – Brody – Klocek – Bielska Struga – WIk. Gacno – Lisiny – Śliwice – Śliwiczki – Brzeźno – Suchobrzeźnica – Błędno – Lipinki – Rybno – Czersk Świecki
12. Wielkiego Kanału Brdy – 24 km – kolor zielony; Legbąd – Uboga – Rytel – Konigort – Mylof – Duża Kłonią – Dąbrówka – Męcika)
13. BRDY – xx km – kolor niebieski; trasa: z Konarzyn (woj. słupskie) – Mylof – Rytel – Lutom – Woziwoda – Gołąbek – Płaskosz – Rudzki Młyn – Świt – Zamrzenica – Sokole Kuźnica – Romanowo – Koronowe – Samociążek (i dalej do Bydgoszczy)
14. KASZTELAŃSKI - 48 km – kolor czerwony; Rytel – jeż. Śpierewnik – Białe Błota – Wysoka – Grochowe – Silno – Gostycyn – Gostycyn Nogawica
15. KAZIMIERZA KARASIEWICZA – 23 km – kolor zielony; Tuchola – Piszczek – Rudzki Młyn – Płaskosz – Zielonka – Woziwoda
16. BARTŁOMIEJA NOWODWORSKIEGO- 34 km – kolor żółty; Płaskosz – Tuchola- Rudzki Most – Świt – Piła Młyn – Szumiąca – Dziuki – Cekcyn
17. KAZIMIERZA SULISŁAWSKIEGO – 25 km – kolor czarny; Cekcyn – Zielonka – Wierzchucin – Mukrz – rez. “Cisy Staropolskie” – Stępiska – Lniano
18. KLUBU TURYSTYCZNEGO “WSZĘDOŁAZY” – 28 km – kolor niebieski; Cekcyn – Wierzchucin Stary – Wysoka – Zielonka – Zdroje – Wierzchy – Tleń
19. LEONA WYCZÓŁKOWSKIEGO – xx km – kolor czerwony; Pruszcz Tucholski -jeż. Strzemno – Klonowo – Sokole Kuźnica – Wielonek – Nowy Jasiniec – Samociążek – Gościeradz)
20. ZBIORNIKA KORONOWSKIEGO – xx km – kolor zielony; Wudzyn – Nowy Jasiniec – Wielonek – Sokole Kuźnica – Krówka Leśna – Kadzionka-Łąskok. – Buszkowo – jez. Długie – Byszewo – jez. Salno – Więzowno – Koronowo – Okole – Samociążek – Tuszyny
21. Pawła Gackowskiego – (19 km) oznakowany kolorem żółtym trasa: Błądzim – Ostrowite – Huta – Dąbrowa – rezerwat “Cisy Staropolskie” – Kosowo – Bysław
Na Kociewiu znajduje się ponad dwadzieścia nieopisanych szlaków turystycznych.
Do opisu: „Szlaki turystyczne Kociewia” informacje zaczerpnięte m.in. z opracowań Jarosława Elwarta autora pozycji o Kociewiu : Kociewie i Bory Tucholskie.
Marek Olżyński
Polecam również zajrzeć TUTAJ , ciekawy opis i fajne foto.
komentarze
Tak trzymać, Panie Marku
Jedno pytanie przy okazji: jaka jest etymologia nazwy “Kociewie”?
Pozdrawiam serdecznie i miłego dnia życzę
Lorenzo -- 27.03.2008 - 09:44Szanowny Panie Lorenzo
trudno jednoznacznie odpowiedzieć na Pana pytanie. W legendach i bajkach śp. panów: Janowskiegoi Górskiego przewijały się rozmaite wywody na temat powstania tej dziwnej nazwy.
Znajduję całkiem ciekawy materiał: W starszych wydaniach encyklopedii nie znajdziemy hasła “Kociewie”. Nowsze poświęcają mu zaledwie trzy zdania, podczas gdy sąsiedni region Kaszuby, doczekał się obszernych opracowań. Kociewiacy żartują, że kiedy Kaszubi gadali, oni zajmowali się pracą. O tym, że nie rzucali się w oczy, świadczą próby wywiedzenia nazwy Kociewie od staropolskiego “kociwie” lub “kotcewie” znaczącego tyle, co “zapadła, głucha kraina” i “nadwodne zarośla”. Jeżeli dodać do tego kociołki i kotlinki, których nie brakuje w krajobrazie, wyłoni się przyrodniczy obraz ziemi pełnej wód, parowów i zieleni. Ale nie tylko. Ten stosunkowo niewielki region (ok. 3500 km kw.) o umownych i płynnych, bo wyznaczonych na podstawie gwary, granicach, kryje również krzyżackie zamki, drewniane kościółki, stare chaty i jedyną w Polsce Biblię Gutenberga.
Pamiętam jak dziś hymn kociewski wypisany na ścianie starego Starogardzkiego Centrum Kultury, gdzie czas jakiś temu pracowałem. Tamtego Centrum nie ma, nie ma też wielu ciekawych ludzi. Szkoda.
Te słowa, wtedy, mnie drażniły troszkę...Dziś?
Hymn kociewski
1.
Pytasz sia, gdzie Kociewiaki
Majó swoje dómi,
Swe pachnące chlebam pola,
Swoje sochy, broni?
Gdzie Wierzyca, Wda
Przy śrebnym fal śpsiwie
Nieso woda w dal,
Tam nasze Kociewie
2.
MarekPl -- 27.03.2008 - 10:29Czy to my tu na Kociewiu,
Czy Borusy w borach,
Czy Lasaki, czy Kaszuby
Na morzu, jeziorach
Jedna Matka nas,
Wszytkich kolybała,
Pokłóńma sie w pas:
Tobie, Polsko, chwała
słowa: ks. Bernard Sychta