“Blaszany bebenek” – nie tyle sluzy “do zachwycania”, co do “zadumania”, odrobiny refleksji.

Jerry

To, ze Ty sie nie mozesz przy tej powiesci zadumac, nie oznacza, ze nie ma sie tam nad czym zadumac.

Jest taka scena w filmie (nie pamietam jak to wygladalo w ksiazce, a nie mam jej pod reka – pewnie Grześ wie):

Alfred Matzerath zdejmuje wiszacy nad pianinem portet Beethovena i wiesza w jego miejsce portret Hitlera, a na pianinie ustawia radio.

Opisac jednym zdaniem, jedna scena, problem, ktory inni probuja rozgryzac na przestrzeni dziesiatek rozdzialow, to rzecz niezwykla. Mnie ta scena natychmiast przypomniala mistrza Ryszarda Kapuścińskiego i jego slynne zdanie z “Imperium” – “...znaczna część radzieckiej metalurgii to przemysł wytwarzający drut kolczasty”

Wiem i rozumiem dlaczego, ze wielu odstrasza od “Bebenka” watek obyczajowy, a i sama, nazwalbym to, technika (konstrukcja?) “fantasy”. (Nie jestem literaturoznawca, wiec wybacz Grzesiu moja niezdarna terminologie).

Z “Bebenkiem” kojarzy mi sie “Rzeznia nr 5”, arcydzielo, ktore tez jest dla wielu “niestrawne”.

Dlaczego “niestrawne”? – Ja winilbym tu szkole. Zajecia z literatury na jezyku polskim, ktore sprowadzane sa do poziomu “Adam Mickewicz wielkim poeta byl” – a dlaczego on taki wiekli byl? – bo tak napisano w podreczniku i tak pani podyktowala do zeszytu.

Msci sie tez brak zajec z filozofi, etyki.

Nie jest moim zamiarem urazic tutaj nikogo, a juz w ogole Ciebie Algo. Wielu ludzi popelnia grzech prostego autorytatywnego twierdzenia czegos tam.

Nie wystarczy powiedziec, czy napisac “mnie nie zachwycił”, czy “zadumamć się przy tej powieści jakoś nie mogę”. O wielkoscii znaczeniu jakiegokolwiek “tworu” literatury, czy sztuki nie swiadcza czyjes osobiste opinie na jego temat.

Swiat dopracowal sie calego systemu oceniania tworcow i ich dziel. Dawno temu jeden stary profesor tlumaczyl nam, ze jezeli przeczytamy, wysluchamy, czy obejrzymy jakies swiatowej wielkosci dzielo i bedziemy mieli problem ze zrozumieniem dlaczego to wielkie dzielo jest, zapoznajmy sie z opinia innych tworcow i krytykow na ten temat. Przed ogloszeniem swojego sądu zapoznajmy sie z sądami profesjonalistow.

Nie jest dobrze, gdy nasze osobiste odczucia estetyczne zaslaniaja nam obiektywna prawde. Wszyscy mamy prawo lubic to, a nie lubic tamtego. Mamy tez prawo do wlasnych pogladow, ale mamy tez obowiazek szacunku.

Ja na przyklad nie lubie oper Pucciniego i w ogole werystow. Tamtejsza muzyka i rozwlekłe recitativy nudzą mnie tak mocno, ze nie jestem w stanie skupic sie na opisanych tam dramatach.

Nie odbieram im jednak wielkosci i nigdy nie napisalbym zdania:
“mnie jakoś Puccini nie zachwycił, no ale…”

Jerry

I nie tylko z Grassem zresztą. Rzecz w tlumaczeniach. Rzecz w tym iż moga byc one albo piekne albo wierne (podobnie jak mężami i żonami). Powieści Grassa pisane są zdaniami wielopiętrowymi niemal. By poczuc ich atmosferę (a atmosfera oprócz języka to wlasnie istota literatury) trzeba je czytać w oryginale. Zapewne jak wszystkich innych twórców. Najbardziej tę atmosferemoze oddać dobrze zrobiony film. Ale film z kolei nie odda języka. I takie to sa klopoty z obcymi pisarzami.

Pozdrawiam

no, ale nie musi zachwycać, nie musi skłaniac do zadumaania
Ja czytałem ,,Blaszany bębenek” 3 razy i za pierwszym po 200 stronach się poddałem, bo mi sie nie podobał. Przy kolejnych było już tylko lepiej.
Lorenzo, no z tłumaczeniami to jest problem, chopć akurat Grassa tłumaczy od zawsze ta sama osoba, przetłumaczył Błaut chyba wszystkie jego ksiązki, myślę, że więc gość robi to rzetelnie.
Oczywiście znajdzie pewnie jakieś błędy, no i niedoróbki różne, ale teraz się o tym nie wypowiem, bo musiałbym np. równolegle takie ,,Przy obieraniu cebuli” po niem czytać a oryginału nie posiadam.

Blaut jest dobry. Byl jeszcze dawno, dawno temu jeszcze jeden tlumacz, z Gdańska, ale nazwisko mi wypadlo z glowy. No i taki jeden, co to przeczytal kiedys pewna książeczkę pewnego niemieckiego autora i cos mu sie zaczęlo niepodobać, a wlaściwie to cos zacząl podejrzewać. Wyszlo mu bowiem na to, że autorem tej książeczki musi byc Grass. Ze względu wlasnie na ten jezyk i atmosferę. Napisal do Grassa i on sie przyznal. Potem ta książeczka wyszla w WL-u po raz pierwszy na świecie juz pod nazwiskiem Grassa. A`WL sprzedal naklad od niemieckich bibliotek.

Pozdrawiam serdecznie

Ciekawa dyskusja sie uskutecznila. Znaczy nie chcem, ale muszem popelnic notke na ten temat – ale to juz u mnie na blogu wkrotce, pewnie po Nowym Roku, jak juz Grzes bedzie z nami.

Pozdrawiam wszystkich

Jerry

... a poniewaz Swieta co niektorym kojarza sie, z podrozami to damy piosenke o pociagach

Michelle & Jerry

Musze sie przyznac, ale kompletnie nie rozumiem Twojej do mnie uwagi. Nikomu nie narzucalem sposobu dobierania lektur.

Wspomnialem tylko, ze czasem warto zapoznac sie z tym co na temat danego dziela ma do powiedzenia swiatowa krytyka.

Chyba nie jest to nic zlego – wszystkie studia typu muzykologia, literaturoznactwo itp. na analizie historycznej i omawianiu prac wspolczesnych krytykow literytury i sztuki polegaja. Dlaczego laik nie moglby od czasu do czasu cos takiego tez sobie poczytac? Zaszkodzi mu?

Zapytujesz:
“Dlaczego żaden Twórca do tej pory w podtytule swojego Dzieła nie zaznaczył “tylko dla profesjonalistów”?” – a dlczego jest to pytanie skierowane do mnie? Na jakiej podstawie mi je zadajesz? I w ogole o co w tym pytaniu chodzi?

A tak na marginesie:
nigdy nie Czytalas chociaz Kaluzynskiego?

Jerry

Zaraz tam “zbiesil” :-)

Zdziwilem sie i tyle, nadal sie dziwie :-) bo nic nie pisalem o tym co sie ma komus podobac, a co nie. Nie pisalem tez o “podążaniu” tylko o zapoznawaniu z roznymi opiniami.

Zarowno Jacek Jarecki, jak i Ty teraz, troche za daleko idace wnioski wysuwacie z tego co napisalem w komentarzu do Algi. Dlatego tak, jak juz wyzej gdzies wspomnialem, po nowym roku notke na temat percepcji sztuki i literatury napisze.

Jerry

Notka bedzie, slowo szeryfa :-)

Jerry

próbowałam, dwieście stron i szlus. Nie daję rady.

Są genialne fragmenty, jak choćby z tym zakłócaniem rytmu SS-mańskiej orkiestry, albo sam początek na polu ziemniaków :D Ale w całości jakoś nie mogę tego znieść, aaa, motyw z oranżadką mnie obrzydził. ;p

Także piona z Jareckimi, w temacie Grassa i Marqueza (Gabriel to moja największa literacka antypatia, zaraz po Franzu i Fiodorze).

(Marię szanujemy, jako wybitną postać kobiecą, choć nie zgadzamy się z katolskim krypto-politeizmem)

Ty myślisz, że ja mam na to czas i chęć?

Złośliwa się zrobiłam przy sobocie, to też polecę sobie:

Jerzy Borejsza, “Piękny wiek XIX”, doskonałe i ciekawsze niż niejedna beletrystyka.

Marian Fuks, “Żydzi w Warszawie”, dla wielbicieli gatunków judaica und varsaviana.

Czesław Miłosz, “Poezje”, pozycja obowiązkowa, jak już człowiek ma pecha być Polakiem.

:)