program budowy szkół elementarnych i srednich (wyksztalcenie swiatłego spoleczenstwa), wymiana w administracji panstwowej rosjan na polaków, oczynszowanie chłopów… gnębił w sumie swoich politycznych przeciwników, o ktorych uważał, że z patriotycznymi peśniami na ustach sprowadza Polskę do całkowitego upadku. no ale w tradycji romantycznej to tamci byli prawdziwymi patriotami, “co na tarczy ,ale nigdy bez niej…”.
za jego czasów Polska była po Petersburgu najbogatsza częścią Rosji. można zaryzykować twierdzenie, ze dopuszczał możliwość poświęcenie cześci w imię dobra i przyszłości większości. ale zawsze myśłał o Polakach. o ich dobru. tyle ze inaczej, niż się tradycyjnie przyjęło…